top of page
Writer's pictureBára Agnes Ketilsdóttir

Brandsgil, Hamragilstindur, SuðurSkalli, Hattur, Jökulgil, Þrengsli, Uppgönguhryggur, Skalli,Brandur

Tindferð 249 laugardaginn 13. ágúst 2022 #FjöllinaðFjallabaki


Loksins var góð veðurspá heila helgi að Fjallabaki... og við áttum stefnumót við Landmannalaugar og hryggi, gil og tinda upp í Jökulgilið...


Lagt var af stað úr bænum kl. 06 um morguninn eins og vanalega í þessum ferðum... nóg af jeppum og eftirvæntingin áþreifanleg... okkar árlega ganga um litríkt og formfagurt svæði Torfajökuls var að hefjast... og við vissum að okkar biðu fegurð eins og engin önnur á Íslandi...


Helliskvíslin nokkuð vatnsmikil en vegurinn um Dómadal annars í ágætis ástandi...


Mógilshöfðarnir... þeir bíða eftir því að vera gengnir og komast á fjallalista Toppfara... og það er ekki svo langt í það.... líklega árið 2025...


Suðurnámur... ofan Frostastaðavatns... stórbrotið og litríkt fjall sem er ekki metið að verðleikum... jafn litrík og formfögur ganga og að fara að Grænahrygg en hvergi eins fræg...


Lendingin frá hálsinum niður að Jökulgilskvíslinni og svo beygjan inn að Landmannalaugum er einn áhrifaríkasti staður á akstursleið á hálendi Íslands... Kirkjufellið, Halldórsfellið og Barmur standa sem útverðir...


... og svo fanga Bláhnúkur og Brennisteinsalda athyglina strax á eftir...


Fjöldi tjalda og bíla í Landmannalaugum er orðinn fastur liður... þetta er óumdeilanlega enn sérstakasti staður á Íslandi...


Reykjakollur... fjöllin ofan Brandsgilja og Bláhnúkur.... Námskvíslin nær en hún er síðasta hindrunin á akstursleiðinni að Laugum... og var nokkuð djúp en allir komust yfir...


Jeppaaksturinn eru ótrúlega skemmtileg viðbót við gönguferðirnar og órjúafnlegur hluti af hálendisferðunum okkar... rúta er jú mjög þægilegur ferðamáti... en akstursleiðin upplifist mun meira og betur þegar við þurfum sjálf að kljást við ár og torfærar leiðir...


Við vorum lent kl. 8:38... aksturinn tók því rúma 2,5 klst. frá Reykjavík.... nóg að gera á tjaldstæði Landmannalauga... beint á wc áður en gangan hófst... Siggi og Linda gistu í Laugum um nóttina og voru búin að gefa okkur góða skýrslu um veðrið og færðina...


Veðrið var með besta móti þennan dag... algert logn... svalt loft og hálfskýjað... það var búið að spá allt að 12 stiga hita í Laugum þennan dag... líklega náði hitinn almennt um 9 - 10 stigum en þap hlýnaði mjög fljótt ofan í giljunum ef sólin skein... en þegar hún hvarf bak við skýin þá hrundi hitastigið alltaf...


Sjoppan á sínum stað...


Lagt var af stað kl. 9:15 eftir stúss við bílana og á wc... þetta var afslappaður dagur og við vildum njóta landslagins sem mest... litum ekki á klukkuna fyrr en langt var liðið á daginn... og komumst reyndar þá að því að við vorum búin að ganga frá okkur tímann sem átti að var í heita lækinn og viðrun í Laugum eftir göngu... en það var allt í lagi... það var þess virði að dóla sér í þessum fjöllum og giljum í tíu klukkutíma...


Þurrt og gætt færi... blauta færið og snjóskaflarnir sem haldið höfðu Laugasvæðinu í óspennandi ásigkomulegi fram eftir sumri var farið... loksins að sögn skálavarða...


Gengið var meðfram Bláhnúk... og það var sérlega erfitt að taka ekki hægri beygju upp á hann... en við áttum erindi við Brandsgilin... sem við höfðum dáðst að árið 2015... og lofað okkur að skoða í návígi í einhvurri ferðinni... loksins var komið að því...


Barmur og Reykjakollur og Jökulgilið þar á milli...


Komin að mynni Brandsgiljanna beggja... þjálfarar hringdu í landverði degi fyrir ferðina og báru undir þau leiðina sem við vorum búin að reikna út... og þau sögðu okkur að lækirnir í Brandsgiljunum væru stiklanlegir... sem munaði miklu á leið inn eftir þeim öllum...


Framundan var litríkt landslag... giljótt... stórskorið... bratt... formfagurt með meiru... við vorum komin í töfraheima Torfajökulssvæðisins...


Hamrarnirí mynni Litla Brandsgils eru stórir og rauðbrúnir... við vissum ekkert hvað var handan þeirra... og hlökkuðum til að sjá...


Uppi á þessum klettum efst leyndist einhvers staðar brúnin og kletturinn þar sem við stóðum svo síðar um daginn á útsýnistindi sem við nefndum Brand á sínum tíma árið 2015... og Björgólfur kom með betri tillögu... Giljabrand... þar sem hann vakir yfir báðum giljunum og vísar þannig til þeirra... en þar sem við vorum byrjuð að kalla hann Brand og hann er skráður þannig í fyrri sögum... þá látum við Brand standa... en sannarlega flott nafn... Giljabrandur... höfum það nafn með sem gælunafn... nú og ef staðarhaldarar vilja setja formlegt nafn á þennan tind annað en okkar nafntutlur... þá er það sannarlega vel þegið...


Komin að mynni beggja gilja þar sem þau aðskiljast... fjallgarðurinn milli giljanna beggja heitir "Milli Brandsgilja"... og er mikið réttnefni... og í stíl við aðrar nafngiftir á þessu svæði sbr. "Hryggurinn milli gilja" sem rís milli Jökulgils og Sveinsgils... og svo "Milli Hamragilja" sem við eigum eftir að ganga á í Hamragiljunum...


Lilta Brandsgil virtist ekkert sérlega framandi upp á að fara inn og svo aftur út til að ná líka í Stóra Brandsgili... þannig að við létum nægja að skoða það yst... og héldum yfir í Stóra Brandsgil... en ætlum að ganga þetta Litla við tækifæri síðar... kannski á hraðferð yfir í Muggudali og Hamragil síðar meir...


Þórkatla samdi hvorki meira né minna en fimm limrur um þessa ferð... hér kemur sú fyrsta:

Limra 1 af 5 - Þórkatla Jónasdóttir:


Farin enn á Toppfara flandur

Fundin skal hann Gilja-Brandur

Vaðið yfir á

Aftur á ská

Úff, þetta er grófur sandur !


Stóra Brandsgil var augljóslega stærra.... víðara... umfangsmeira...


Hrikalegir grjótdrjólar risu úr hlíðunum... sem minntu á Þrengslin oftar en einu sinni...


Litadýrðin var með ólíkindum... við vorum strax dáleidd og á valdi þessa landslag...


Gengum upp gilið á flötum grýttum botni þess... margsinnis yfir lækjarsprænurnar... sem rétt sluppu með stiklun og smávegis skótávöðun...


Allir litir í landslaginu... djúpir og sterkir og svo mildir og hlýir...


Formin... sjá sveigjuna á berginu þar sem mosinn hefur svo náð að vaxa í smávegis yfirborði sem nær að fanga rigninguna...


Sjá litina í botninum...


Klettaverðir á stöku stað...


Sjá skærgræna og svo djúpgræna litinn innst í Stóra-Brandsgili...


Litið til baka... hamrarnir í Litla Brandsgili þarna yst...


Hvílíkir klettar... litir... hvöss form...


Það hlýnaði vel ofan í gilinu... þarna var besta veðrið...


Áfram inn gilið og enn og aftur yfir lækinn...


Engin leið að ná öllum fjallstindunum ofan okkar... þetta landslag rúmaðist ekki inni í myndavélum...


Hjarta í grjótinu...


Innar lágu enn snjóskaflar yfir lækjunum...


Við gengum á þeim og sáum glitta í lækjarsprænurnar á köflum...


Litið til baka...


Komin að lokum þessa skafls...


Hvílíkt landslag...


Ekki annað hægt en taka hópmynd hér... magnaður hópur... sem er einmitt til í ný ævintýri... stöðugt á nýjum slóðum... tilraunakenndum leiðum... þar sem við vitum ekkert hvort og hvenær við komumst upp úr þessu gili... það var auðvitað aukaatriði...


Erfitt að yfirgefa svona flottan stað... töfrarnir náðust ekki á mynd hér...


Komin í vesturenda Stóra Brandsgils... hér ætluðum við upp ef fært væri... þjálfarar búnir að sjá út góðan skafl á myndum frá því 2015... en ekkert á vísan að róa með það... síbreytilegar aðstæður hér...


Örn lagður af stað upp skaflinn...


Ljós botninn á læknum...


Þessi skafl lofaði góðu...


Frábær leið... örugg á hörðum skaflinum...


Vatnsmagnið rennandi undir skaflinu það lítið að ógnaði ekki öryggi m.t.t. þess að falla í gegnum skaflinn... sem er alltaf ákveðin áhætta á þessu svæði öllu....


Vinstri beygjan á Stóra Brandsgili... við gerðum ráð fryir að það gil væri svipað og Litla Brandsgil... þröngt og lítið og endar í halla upp í hlíðarnar innst... þetta gil endar líka undir Skalla eins og Litla Brandsgil... við þurfum að skoða þessi bæði á göngu einn daginn... gott að eiga eitthvað eftir...


Litið til baka frá skaflinum upp... litirnir svo fallegir... við þurfum að ganga á fjallgarðinn "Milli Brandsgilja" sem hér rís frá Litla yfir á Stóra Brandsgilið...


Magnaði tindurinn sunnan við Stóra Brandsgil virðist nafnlaus... þessi sem rís milli Bláhnúks og Stóra Brandsgils... hann þarf að fá nafn... þegar við göngum á hann síðar... Giljabrandur... nafnið frá Björgólfi á mjög vel við hann... hann mótar vel landslag Stóra Brandsgils og gefur mikið útsýni niður í bæði Brandsgilin...


Frábær leið upp... virtist greið og vandræðalaus alla leið...


Sjá bláan botninn á Stóra Brandsgili... og fjallgarðinn "Milli Brandsgilja" hægra megin...


Farið að sjást meira í gilið allt...


Bláhnúkur lengst til vinstri blár... guli nafnlausi gnæfandi yfir Stóra Brandsgili... Brandur svo rauður innst í gilinu og enn fjær Barmur yfir Jökulgili... fjærst blá fjöllin við Veiðivötn eða Kýlinga... erfitt að segja... passar ekki bara mjög vel að hann heiti Giljabrandur ? ... endilega spáum í þetta saman... verra að hafa engin nöfn til aðgreiningar þar sem við erum sífellt að ganga nýjar leiðir hér og erfitt að átta sig ef allt er nafnlaust meira og minna...


Þegar snjóskaflinum sleppti... tóku við harðar, grýttar skriður... þar sem Örn mótaði smá stíg fyrir okkur... grunnt svo hann hverfur í næstu vetrarleysingum... en ef ekki þá er þetta fínasta leið fyrir þá sem vilja fara þessa leið...


Við vorum alsæl með leiðina hérna upp... vorum undir það búin að þurfa að leita meira að leið upp...


Komin upp á hrygginn sem liggur frá meginlandi Bláhnúks...


Hryggurinn sem við fundum á sínum tíma á leið okkar frá Bláhnúk yfir að Hamragiljunum... Bláhnúkur þarna efst hægra megin... Suðurnámur lengst í fjarska... Brennisteinskvísl vinstra megin hlý og gul...


Mjög flott leið á þessum hryggjum...


Takk fyrir okkur Stóra Brandsgil...


Sólin var mætt og allt varð mjög bjart og hlýtt....


Bestu göngufélagar í heimi...


Háalda komin í ljós vinstra megin... verkefnið á næsta ári með Vondugiljum, Suðurnámum og fleiri spennandi fjöllum, hryggjum og giljum frá Landmannalaugum...


Hér áðum við og fengum okkur nesti... Bláhnúkur þessi blái... nafnlaus þessi guli... Giljabrandur er viðeigandi nafn...


Full af nestisorku... sólarorku... litaorku... héldum við upp á meginlandið í átt að kyngimögnuðum fjallsbrúnum Hamragils...


... fallega og lungamjúka leið... í sólinni...


Fimm gestir voru í þessari göngu... þeir stóðu sig allir vel í erfiðri og mjög langri dagsgöngu...


Hugfangin af fegurðinni... ljósmyndarar klúbbsins máttu varla vera að því að ganga... eins og svo oft áður...


Stóra Brandsgil þarna niðri...


Litið til baka í átt til Landmannalauga og brekknanna upp frá þeim og framhjá brennisteinsöldu...


Bláhnúkur, Giljabrandur, Brandur, Milli Brandsgilja... og aftar er Barmur...


Við eigum ennþá eftir þrjá tinda á þessari mynd...


Blíðskaparveður hér uppi í um 900 m hæð og ennþá logn...


Heiðin að Hamragilsbrúnunum... hér gengum við greitt og spjölluðum mikið...


Skaflar í giljum harðir og þægilegir...


Hamragilstindur þarna lengst upp frá... við stefndum þangað...


Þegar dró fyrir sólu kólnaði... það munar mikið um hana í þessari hæð...


Þegar komið er fram á brúnir Hamragils tekur maður andann á lofti... Jökulgilsbotninn blasir við.... Kaldaklofsfjöllin, Reykjafjöllin og Hamragilin... meðal annars...


Háskerðingur þarna í fjarska með hinum Kalkaklofsfjöllunu... á hann gengum við árið 2018 og fannst við uplifa fegursta útsýni landsins... en líklega er það næst fegursta útsýni landsins á ftir sýninni ofan af Kristínartindum... skákar útsýninu af jöklatindunum öllum í Vatnajökli að okkar mati... en þetta er auðvitað alltaf matsatriði hvers og eins... Tindferð 160 laugardaginn 25 (toppfarar.is)


Og þarna stutt frá vorum við í fyrra á Torfajökli og horfðum niður á Kaldaklofið sjálft.. magnað alveg ! Torfajökull 3ja tinda leið frá Strút um íshellinn og Krókagil til baka um upptök Brennivínskvíslar. (fjallgongur.is)


Hæsti tindur Hamragiljabrúna aðeins lengra upp frá... nafnlaus svo við kölluðum hann Hamragilstind á sínum tíma árið 2015...


Hamragilin þarna niðri... bíða okkar... og fjallgarðurinn á millin þeirra sem kallas "Milli Hamragilja"...


Litið yfir farinn veg þennan dag... Bláhnúkur dökkur... Jökulgilið þarna sléttbotna... Suðurnámur... Barmur... magnað !


Skalli þarna hægra megin... og syðri hluti Barms...


Hér nutum við útsýnisins og gáfum okkur góðan tíma...


Myndatökur og pælingar um landslagið... Reykjafjölliln þarna þrjú saman... Hrafntinnusker... Háuhverir... Laugavegsgöngufarar á ferð þarna einhvers staðar...


Hey... komið aðeins út á klettanösina...


Hæsti tindur Hamragilstinds mældist 1.020 m hár... fyrsti tindur dagsins af sjö þennan dag... en við munum og skrá Stóra Brandsgil í fjallasafnið sem viðkomustað þó það sé ekki "fjall" og eins Þrengslin... því við erum að safna giljum, hryggjum og tindum að Fjallabaki og þessi gil verða öll að vera með... #FjöllinaðFjallabaki


Ofan af hæsta tindi mátti sjá hversu gular brúnir Hamragilja eru sunnan megin...


Loksins komum við okkur aftur af stað... sjá hversu hátt við vorum í samhengi við Barm og Landmannalaugasvæðið... og það í logni...


Næsti viðkomustaður var Suður-Skalli... niður hryggina af meginlandinu... Skalli hér vinstra megin...


Mjög flott leið... um enn einn nafnlausa hrygginn... ekki hægt að setja nafn á alla þessa óteljandi hryggi um allt þarna...


Suður-Skalli framundan hér... eftir öllum þessum hrygg...

Torfajökull hvítur efst á mynd... þarna stóðum við í fyrra... og gengum á alla þrjá tindana... mögnuð ferð !


Sjá græna mosann í gilinu... alls staðar leyndust perlur... ef maður gaf þeim gaum...


Litið til baka...


Allir litir... mjúkir og harðir... sterkir og mildir...


Við nutum hvers skrefs... ekki annað hægt...


Bleiki hryggurinn...


Litabrigðin í hryggjunum...


Ef maður hleðst ekki orku við göngu í þessu landslagi með þessu dásamlega fólki... þá er eitthvað að...


Bleiki hryggurinn í samhengi...


Kaldaklofsfjöll með Háskerðingi efst á mynd...


Litahugmynd í riddarapeysu... ?


Suður-Skalli beið okkar...


Litlu gilin... appelsínugul... græn... grá... blá... rauð... brún... allir litir...


Suður-Skalli mældist 923 m hár...


Kaldaklofsfjöll og Reykjafjöll... Háuhverir og Hamragilin...


Litið til baka... hvílíkir litir... ekki hægt að fá nóg af þessu...


Frá Suður-Skalla tók hryggurinn niður að Hatti við... nafnalaus... en við ætlum að nefna hann Hattarhryggur í stíl við Kattarhrygg... þar sem honum er oft sleppt vegna harðs færis... en hann er of flottur til að vera ekki á blaði né á lista...


Smám saman opnaðist landslagið innst í Jökulgili fyrir augum okkar... og Torfajökullinn handan þess... með litríka hryggina alla niður af jökli í gil...


Stórbrotið landslag... og svo víðfeðmt...


Hattur kominn í ljós... hann er svipmikill og stelur senunni á svæðinu.. enn eitt magnaða náttúrufyrirbrigðið hérna...


Limra 2 af 5 - Þórkatla Jónasdóttir:


Haldið var svo næst á Hatt

Helvíti var það bratt

Þræddi mjóa slóð

Skjálfandi og rjóð

Það hafðist, alveg satt !


Hattarhryggur efri hér framundan... sumir höfðu áhyggjur af honum... höfðu lent í að komast hann ekki vegna glerharðs færis þar sem snúið va rfrá honum... við sáum spor fólks þar sem hann var s niðgenginn og fariðn niður um gilin... en Örn hélt af stað óhikandi... og við eltum...


Örugg leið niður gilin ef menn vilja sleppa Hatti og Hattarhrygg... en það er mikil synd að missa af þessum kafla...


Skyndilega sáum við hlaupahóp koma skokkandi upp Jökulgilið og að Hatti... þjálfarar fóru á flug... þetta er önnur leiðn til að uplifa þetta landslag... utanvegahlaupin hafa margfaldast að vinsældum sóiðustu ár... seinna um daginn í Landmannalaugum hittum við tvo hlaupara úr hópnum sem við þekktum... og komumst að því að þarna var Hlaupahópur FH á ferð... magnað hjá þeim !


Hattarhryggur var saklaus yfirferðar... nokkuð harður en samt gott hald... og sumum fannst gott að hafa stafina til stuðnings...


Mergjuð leið !


Flottasti hluti gönguleiðar dagsins að mati sumra...


Allir stóðu sig vel á þessum kafla og varla var hik á mönnum... rétt fram hjálparhönd ef menn þurftu smá öryggi eða aðstoð... flestir nutu þes að ganga hér niður...


Sjá vel mótaðan stíginn... fáir farið hér um í sumar fannst okkur. á sandinum... erfitt sumar... hryggurinn var lítið mótaður... en eftir okkur 25 manns var kominn góður slóði...


Sjá leiðina ef menn velja gilið... Jökulgilið svo fallegt... Hábarmur þarna vinstra megin... Torfajökull hægra megin...


Sveigjan framhjá klettinum á miðjum hryggnum var ekkert mál...


Örn mótaði góðan slóða...


Hér var nokkuð tæpt á kafla en alls staðar gott hald samt... lítið um slóða utan í Hatti að sjá... mótaði fyrir smá slóða sem virtist koma undan vetri...


Örn skoðaði undir klettinum... og þar var fínn slóði... við fórum þar síðast árið 2015... Tindferð 121 (toppfarar.is)


Fyrstu menn komnir af stað undir klettinum...


Hábarmur... Jökulgilið... og aurarnar að Uppgönguhrygg...


Fínasta leið og betri en áhorfðist neðan frá...


Komin að neðri Hattarhgygg... hér áðum við meðan þeir sem vildu fóru alla leið upp á Hatt...


Doddi, Kolbeinn og Örn enduðu á að vera eingöngu þrír sem það gerðu... eins og síðast fóru fáir...


Fyrst var að rifja upp hvaða leið var farin síðast... og svo fundu þeir eina færa upp bratt klöngur...


Dýrð Jökulgils...


Hlaupahópur FH að koma sér frá Hatti að Uppgönguhrygg...